పాలసీదారుడు చనిపోతే ఇన్సూరెన్స్ డబ్బు ఎవరికి ఇస్తారు ? నామినీకా లేదా వారసుడికా ? | Insurance Money Nominee vs Legal Heir
మన జీవితంలో మనల్ని, మన కుటుంబ సభ్యులను ఆర్థికంగా రక్షించడానికి అనేక పథకాలను, పాలసీలను తీసుకుంటాము. వాటిల్లో ముఖ్యమైనది ఇన్సూరెన్స్. మనం లేకపోయినా మన కుటుంబానికి భద్రతగా ఉండాలనే మంచి ఉద్దేశ్యంతో లైఫ్ ఇన్సూరెన్స్ పాలసీలను తీసుకుంటాము. అయితే, చాలామందికి ఒక అనుమానం ఉంటుంది. పాలసీ తీసుకునేటప్పుడు నామినీని పెడతాం కదా, ఒకవేళ మనం చనిపోతే ఆ డబ్బు నామినీకి వస్తుందా, లేక చట్టబద్ధమైన వారసులకు వస్తుందా? ఈ ప్రశ్న చాలామంది మదిలో మెదులుతుంది. దీని గురించి స్పష్టంగా తెలుసుకుందాం.
నామినీ, వారసుల మధ్య ఉన్న తేడా ఏమిటి?
| అంశం | నామినీ | చట్టబద్ధమైన వారసుడు |
| పాత్ర | బీమా క్లెయిమ్ డబ్బును తాత్కాలికంగా అందుకునే వ్యక్తి. | వారసత్వ చట్టాల ప్రకారం చనిపోయిన వ్యక్తి ఆస్తులకు హక్కుదారు. |
| హక్కులు | డబ్బుకు సంరక్షకుడు (ట్రస్టీ) మాత్రమే. | ఆస్తిపై పూర్తి హక్కులు కలిగి ఉంటాడు. |
| ఉదాహరణ | పాలసీదారుడికి దగ్గరి బంధువు. | భార్య, పిల్లలు, తల్లిదండ్రులు. |
నామినీ అంటే ఎవరు? అతని పాత్ర ఏమిటి?
పాలసీదారుడు చనిపోయినప్పుడు బీమా క్లెయిమ్ డబ్బును అందుకోవడానికి పాలసీలో పేర్కొన్న వ్యక్తిని నామినీ అంటారు. చాలామంది నామినీని, చట్టబద్ధమైన వారసుడిని ఒకరే అనుకుంటారు. కానీ, భారతీయ చట్టం ప్రకారం వీరిద్దరి మధ్య స్పష్టమైన తేడా ఉంది. నామినీ కేవలం ఒక ట్రస్టీ (సంరక్షకుడు) మాత్రమే. బీమా కంపెనీ పాలసీదారుడు చనిపోతే క్లెయిమ్ డబ్బును నామినీకి ఇస్తుంది. ఈ డబ్బును నామినీ చట్టబద్ధమైన వారసులకు అందజేయాలి. నామినీ చట్టబద్ధమైన వారసుడు కానప్పుడు, అతనికి ఆ డబ్బుపై పూర్తి హక్కులు ఉండవు. అతను కేవలం డబ్బును తీసుకునే మధ్యవర్తి మాత్రమే.
ఉదాహరణకు: మీరు మీ మిత్రుడిని నామినీగా పెట్టారనుకోండి. మీరు చనిపోతే, బీమా కంపెనీ డబ్బును మీ మిత్రుడికి ఇస్తుంది. కానీ, చట్టం ప్రకారం మీ భార్య, పిల్లలు చట్టబద్ధమైన వారసులు కాబట్టి, మీ మిత్రుడు ఆ డబ్బును వారికి ఇవ్వాల్సి ఉంటుంది. మీ మిత్రుడు డబ్బు ఇవ్వడానికి నిరాకరిస్తే, చట్టబద్ధమైన వారసులు కోర్టుకు వెళ్లవచ్చు.
చట్టబద్ధమైన వారసుల హక్కులు ఏమిటి?
చట్టబద్ధమైన వారసులు అంటే వారసత్వ చట్టాల ప్రకారం ఒక వ్యక్తి చనిపోయిన తర్వాత అతని ఆస్తులు, సంపద పొందడానికి అర్హులైనవారు. ఉదాహరణకు, భార్య, భర్త, పిల్లలు, తల్లిదండ్రులు వంటివారు చట్టబద్ధమైన వారసులుగా పరిగణించబడతారు. ఈ వారసులకు బీమా డబ్బుతో సహా, ఇతర ఆస్తులపైనా పూర్తి హక్కులు ఉంటాయి. ఒకవేళ నామినీ, చట్టబద్ధమైన వారసులు వేర్వేరు వ్యక్తులైతే, చట్టబద్ధమైన వారసులు నామినీ నుంచి తమ వాటాను అడిగే హక్కు ఉంటుంది. ఈ నిబంధన జీవిత బీమా (life insurance) పాలసీలకు మాత్రమే కాదు, ఇతర ఆర్థిక పథకాలకు కూడా వర్తిస్తుంది.
సమస్యలు ఎప్పుడు వస్తాయి?
నామినీ, చట్టబద్ధమైన వారసులు వేర్వేరు వ్యక్తులు అయినప్పుడు, చాలా సమస్యలు తలెత్తుతాయి. ఈ సమస్యలు ఒక ఉమ్మడి కుటుంబంలో లేదా విడాకుల తర్వాత మరింత తీవ్రంగా ఉంటాయి.
- వేర్వేరు వ్యక్తులు:మీరు మీ సోదరుడిని నామినీగా పెట్టి, చట్టబద్ధమైన వారసులు మీ భార్య, పిల్లలు అయితే, మీ మరణం తర్వాత డబ్బును మీ సోదరుడు అందుకుంటాడు. ఆ డబ్బును మీ భార్య, పిల్లలకు ఇవ్వడానికి అతను నిరాకరిస్తే, సమస్యలు మొదలవుతాయి.
- ఒకే కుటుంబంలో:ఉమ్మడి కుటుంబంలో నామినీగా ఒక వ్యక్తి పేరు పెడితే, మిగిలిన వారసులు తమ వాటా కోసం పోరాడాల్సి రావచ్చు. నామినీకి డబ్బు మొత్తం తనకే చెందాలని ఆశ ఉంటే, అది చాలా ఇబ్బందులకు దారి తీస్తుంది.
- విడాకుల తర్వాత:విడాకుల తర్వాత కూడా పాత భార్య పేరు నామినీగా ఉంటే, చనిపోయిన తర్వాత ఆ డబ్బు ఆమెకు అందుతుంది. కానీ చట్టబద్ధమైన వారసులైన పిల్లలు ఆ డబ్బును కోరుకోవచ్చు.
ఈ సమస్యలు రాకుండా ఏం చేయాలి?
ఈ సమస్యలను నివారించడానికి కొన్ని సులభమైన మార్గాలు ఉన్నాయి. మీ ఇన్సూరెన్స్ డబ్బు (insurance money) సరైన వ్యక్తులకు చేరడానికి ఈ జాగ్రత్తలు తీసుకోవడం చాలా ముఖ్యం.
- సరైన నామినీని ఎంచుకోండి:వీలైనంతవరకు మీ చట్టబద్ధమైన వారసులనే నామినీగా పెట్టడం మంచిది. ఉదాహరణకు, మీ భార్య లేదా పిల్లలను నామినీగా పెట్టండి.
- నామినీని ఎప్పటికప్పుడు మార్చండి:మీ కుటుంబ పరిస్థితి మారినప్పుడు (ఉదాహరణకు, పెళ్లి అయినప్పుడు, పిల్లలు పుట్టినప్పుడు) మీ నామినీని మార్చడం చాలా ముఖ్యం. దీనివల్ల తరువాత ఇబ్బందులు రాకుండా ఉంటాయి.
- వీలునామా (Will) రాయండి:వీలునామాలో మీ ఆస్తులు, బీమా డబ్బును ఎలా పంచాలో స్పష్టంగా పేర్కొనండి. దీనివల్ల భవిష్యత్తులో ఎటువంటి గందరగోళం ఉండదు. ఇన్సూరెన్స్ డబ్బు ఎవరికి ఎంత చేరాలో వీలునామాలో చెప్పడం ఉత్తమం.
- న్యాయ సలహా తీసుకోండి:మీ కుటుంబ పరిస్థితి క్లిష్టంగా ఉంటే, ఒక న్యాయవాదిని సంప్రదించి, సరైన మార్గదర్శకాలను పాటించండి.
FAQ (తరచుగా అడిగే ప్రశ్నలు)
Q1: నామినీకి, వారసుడికి మధ్య తేడా ఏమిటి?
A1: నామినీ కేవలం డబ్బుకు సంరక్షకుడు. అతను డబ్బును తీసుకుని చట్టబద్ధమైన వారసులకు అందజేయాలి. కానీ చట్టబద్ధమైన వారసులకు ఆ డబ్బుపై పూర్తి హక్కులు ఉంటాయి.
Q2: నేను నా నామినీని ఎప్పుడు మార్చవచ్చు?
A2: మీరు ఏ సమయంలోనైనా మీ నామినీని మార్చవచ్చు. మీ జీవితంలో ముఖ్యమైన మార్పులు (పెళ్లి, విడాకులు, పిల్లల పుట్టుక) వచ్చినప్పుడు నామినీని మార్చడం మంచిది.
Q3: నామినీ డబ్బు ఇవ్వడానికి నిరాకరిస్తే ఏం చేయాలి?
A3: ఒకవేళ నామినీ డబ్బు ఇవ్వడానికి నిరాకరిస్తే, చట్టబద్ధమైన వారసులు కోర్టుకు వెళ్లి తమ హక్కుల కోసం పోరాడవచ్చు.
చివరగా…
ఇన్సూరెన్స్ డబ్బు మనకు ఒక రక్షణ కవచం లాంటిది. కానీ అది సరైన వ్యక్తులకు చేరాలంటే, నామినీ గురించి, చట్టబద్ధమైన వారసుల గురించి పూర్తి అవగాహన ఉండాలి. మీ ఇన్సూరెన్స్ డబ్బు మీరు కోరుకున్న వారికి చేరాలంటే, సరైన జాగ్రత్తలు తీసుకోవడం చాలా అవసరం. నామినీని సరిగ్గా ఎంచుకోండి, అవసరమైతే వీలునామా కూడా రాయండి. మీ భవిష్యత్తును సురక్షితంగా మార్చుకోండి.